136 anos contra o machismo

136 anos. Nin máis nin menos. Este é o tempo que o Partido Socialista leva loitando contra o machismo. Desde a súa fundación. Case un século e medio do que as mulleres que formamos parte desta agrupación podemos sentirnos orgullosas.

“Do Partido Socialista forman parte as mulleres, e é natural que así sexa, porque se os homes necesitan emanciparse, elas necesítano máis, por ser maior a súa escravitude, e para acabar con ela non poden ir a outro partido, xa que soamente o socialista loita pola desaparición de todas as esclavitudes”. Esta frase de Pablo Iglesias (Posse, o ferrolán, o “noso”) exemplifica á perfección o que foi o socialismo para as mulleres e, de forma especial, para a igualdade.

Nunha data como esta, na que celebramos o noso día, non está de máis facer unha mención e un recoñecemento a quen loitou -e ségueo facendo- pola igualdade en todas as súas vertentes. E non un día, senón os 365 días do ano dos últimos 136. Un partido que, ninguén o nega, cometeu erros –que pagou, e con fartura, nas urnas-, pero que resultou ser decisivo e clave en todas as políticas de progreso e de avance nos dereitos e liberdades de nós, das mulleres.

Desde o ámbito interno que reivindicaba Iglesias Posse e que foi unha constante nestes 136 anos -pasamos de poder formar parte do partido nuns momentos nos que a políticas era só cousa de homes, a converternos en responsables orgánicas e institucionais e a conseguir a aplicación das listas “cremalleira”, deixando polo medio etapas de diferente grao de participación e as famosas cotas-, ás políticas que se impulsaron, nos nosos gobernos, e defendido, na oposición. A igualdade efectiva no ámbito laboral, a corresponsabilidade, a loita contra a brecha salarial, os dereitos sexuais e reprodutivos ou a loita contra a violencia machista foron obxectivos do Partido Socialista e así o demostramos coa elaboración e desenvolvemento de leis, tanto a nivel estatal como da Xunta de Galicia.

Porque en Galicia, as mulleres (e os homes) socialistas tamén cremos que a loita contra o machismo é prioritaria. Con Gobernos fundamentalmente conservadores ao longo da súa historia democrática, a desigualdade entre homes e mulleres foi superior á da maior parte do Estado. E, así, a pesar do significativo avance rexistrado durante o Goberno Bipartito, o certo é que as mulleres sufrimos máis paro, máis desigualdade e máis machismo que en moitos outros territorios de España.

Por iso, un día como hoxe debemos alzar as nosas voces e revindicarnos. Reivindicarnos como mulleres, pero tamén como socialistas. Dicir ben alto que se algo temos desa “vella política” da que nos acusan os que presumen de representar ao novo, é que precisamente levamos moitos, moitos días e moitos, moitos anos, defendendo os dereitos e liberdades das mulleres. Moitos días de moitos anos traballando por conseguir unha igualdade que, lonxe de alcanzarse, está na actualidade en serio perigo de ir para atrás como consecuencia dos recortes económicos, pero tamén ideolóxicos, do Partido Popular.

E para conseguir esta igualdade, as mulleres socialistas sabemos que debemos ir xuntas. Queremos ir xuntas con outras mulleres, con todas aquelas coas que compartimos eses obxectivos de igualdade, de NON rotundo a todo tipo de machismo e de conduta discriminatoria cara ás mulleres. Por iso, o Partido Socialista de Galicia estará e formará parte sempre de todas aquelas plataformas e organizacións onde a inclusión, o feminismo e a loita contra a desigualdade sexan os seus alicerces fundamentais.

Hoxe é un día de festa. Hoxe é un día de traballo. Hoxe é un día de reivindicación. É o día das mulleres. Feliz 8 de marzo!

http://praza.gal/opinion/3210/136-anos-contra-o-machismo/

Tocáronnola

Un ano por estas datas, o PSdeG, a través da Secretaría de Igualdade, en colaboración con Xuventudes Socialistas de Galicia, poñía en marcha a campaña “Que non nos toquen a lei”, en resposta á pretendida modificación por parte do PP do artigo 13.4 da coñecida como Lei do Aborto.

Coincidindo coa celebración, o 14 de febreiro, do Día da Saúde Sexual, saiamos á rúa para repartir condóns e, co lema desa iniciativa, -en claro rexeitamento a unha modificación que atentaba contra os dereitos das mulleres, especialmente das máis vulnerables, as máis novas en situación de violencia, desarraigamento ou desamparo-, poñer de manifesto a importancia que ten a educación e prevención para evitar embarazos non desexados, o fin último desta lei que xa leva no seu nome as palabras “saúde sexual e reprodutiva”.

De feito, a finais de decembro coñeciamos os datos relativos ás interrupcións voluntarias de embarazo e, por primeira vez dende 2005, os abortos en 2014 caían por debaixo dos 100.000, sendo 94.796, isto é, un 12,8% menos que o ano anterior. Este descenso, malia non afectar a Galicia, que mantén case inalterables as súas cifras –precisamente pola razóns de que non baixen vimos de preguntar ao Goberno da Xunta no Parlamento-, tamén afectou ás mulleres menores de 19 anos, pasando de 12,23 de cada mil a 9,92. E este é o terceiro descenso consecutivo.

Pois ben, pasado un ano, o PP tocóunola. Tocou unha lei que fora froito do consenso e, aínda que mellorable e revisable -como todas, por certo-, unha lei que, como amosan os datos, estaba comezando a dar os seus froitos malia non ser desenvolvida polo Partido Popular. Un ano máis tarde, as mulleres de 16 e 17 anos que quedan embarazadas e non queren ser nais, vense ante unha perigosa disxuntiva: a de abortar con garantías sanitarias, pero previa aprobación materna ou paterna mesmo nos casos nos que existe violencia intrafamiliar, desarraigamento ou desamparo, ou a de facelo de forma clandestina, co importante risco para a saúde que iso leva.

Por tanto, no Día da Saúde Sexual debemos esixir que “nos devolvan a lei” e que, por tanto, o Goberno entrante -esperemos que progresista e liderado por Pedro Sánchez, fiel defensor dos dereitos e liberdades das mulleres- recupere a lexislación anterior, para poder desenvolvela e, no seu caso, mellorala en todo aquilo que sexa preciso.

Precisamente un dos problemas principais que se detectaron nestes anos é a falta de información entre a mocidade. Así, os estudos constatan que máis do 50% das mulleres menores de idade que abortaron non tomaran -nin elas nin a súa parella, por suposto- medidas anticonceptivas. E non nesa ocasión, senón dun xeito habitual. E o mesmo ocorre coas mulleres menores de 19 anos que manteñen relacións sexuais, con independencia de que se produza ou non un embarazo. A razón? Pois imaxino que haberá varias, pero estou totalmente convencida de que o descoñecemento ou, o que é o mesmo, a nula ou escasa información e formación recibida nas súas respectivas casas e centros escolares está detrás dunha realidade que nos está retrotraendo a moitas décadas atrás.

Se queremos evitar embarazos non desexados, que como dicía antes, é o obxectivo da Lei de 2010 -o aborto non é máis que a solución última a romper cunha maternidade non desexada por parte da muller, que é quen ten e, por tanto, exerce ese dereito-, debemos poñer o acento na educación; unha educación afectivo-sexual que se imparta nos centros escolares e que teña como destinatarios a nenos e nenas desde idades temperás. Por tanto, non só é necesario recuperar Educación para a Cidadanía, como materia fundamental para que o alumnado reciba formación en valores como a igualdade, a tolerancia ou o respecto á diversidade, senón que tamén as administracións teñen que impulsar unha materia a través das que formemos a nenas e nenos, mulleres e homes informados acerca dos nosos respectivos corpos, saúde e dereitos sexuais e reprodutivos. Só con prevención e información poderemos acadar unha sociedade sexualmente saúdable.

http://praza.gal/opinion/3149/tocaronnola/

Azul e rosa

Azul e rosa. Coches e cociniñas. Fútbol e ballet. Estes son só algúns exemplos do que historicamente se considerou de nenos e de nenas, os chamados estereotipos. Uns estereotipos que pouca importancia terían se non fose pola desigualdade que se deriva de cada un destes conceptos.

É dicir, a nena vestida de rosa, xogando ás cocinitas e acudindo a clases de ballet fronte ao neno de azul, tirado polo chan cun coche de carreiras e dando patadas nos seus intres libres a un balón. Ou, o que é o mesmo, a calidez, a fraxilidade e a submisión fronte á dureza, a fortaleza, a independencia e a competitividade. A inferioridade fronte á superioridade. A muller fronte ao home. A desigualdade máxima.

Talvez estas comparacións resulten un pouco extremas, pero os adxectivos anteriormente mencionados  -e outros moitos- son os que nos van separando desde a infancia e vannos facendo non só diferentes -que o somos-, senón desiguais. E da desigualdade estrutural proveñen condutas sexistas, discriminatorias e agresivas. Por iso, a educación resulta fundamental e, dentro ela, a ruptura deses roles asociados a un ou outro xénero.

E igual que nos últimos tempos sorprendeume -gratamente- atopar algúns catálogos de xoguetes nos que aparecen nenos xogando con bebés e nenas facendo construcións, ou ver como cada vez máis nenos utilizan a cor rosa nos seus equipamentos de fútbol -deporte no que na actualidade hai maior presenza feminina-, o sentimento é o contrario cando constato que a publicidade e o deporte, por seguir con estes exemplos, seguen sendo en termos xerais escandalosamente machistas.

E machista e claramente discriminatorio é o que sucedeu nun centro escolar de Ribadeo, o CEIP Gregorio Sanz, onde o profesorado inicialmente pretendía que os nenos acudisen o día da festa de Entroido disfrazados de xogadores de baloncesto e as nenas de animadoras. A pesar da rectificación motivada ao parecer pola queixa dalgunhas nais e pais, o certo é que resulta como mínimo preocupante que un claustro dun colexio público tome unha decisión destas características sen atisbar nin un mínimo de desigualdade na mesma. Non perciben un claro tufo machista ao pedir que os nenos acudan a clase vestidos de deportistas e ás nenas de animadoras, é dicir, que promovan a superioridade deles fronte á submisión delas?  Non se dan conta de que trasladar esa mensaxe ao alumnado é todo o contrario á formación e educación en igualdade?

É evidente que a resposta a estas preguntas é non e, por tanto, debemos esixir a quen corresponde, é dicir, ás administracións públicas e, dunha forma especial, a quen ten as competencias fundamentais, isto é, a Xunta, que incida na educación, tanto a nivel do alumnado como do profesorado. É evidente que nos últimos anos déronse significativos e preocupantes pasos atrás en igualdade. Os estudos realizados por diferentes institucións e organismos están a constatar un repunte do machismo desde idades moi temperás, co que leva: abusos e violencia psíquica e física.

Os recortes económicos e ideolóxicos do PP, tanto no Goberno de España como en Galicia, foron letais para a educación, un dos alicerces fundamentais sobre os que se ten que asentar a igualdade entre homes e mulleres. Por tanto, parece clave a existencia dun goberno de progreso que teña na igualdade uno dos seus compromisos fundamentais e que estea disposto a activar todos os recursos e medidas necesarios para poder alcanzar este obxectivo, comezando pola formación non só de nenos e nenas, senón tamén de quen se encarga da súa educación.

http://praza.gal/opinion/3118/azul-e-rosa/

Conciliación ou espectáculo?

As imaxes de Carolina Bescansa chegando ao Congreso co seu bebé de apenas seis meses foron, sen dúbida, as máis polémicas e comentadas dunha semana repletiña de información. Ao longo destes días, homes e mulleres comentamos en medios de comunicación, redes sociais e faladoiros varios acerca da idoneidade, ou non, da decisión da deputada de Podemos de levar ao seu fillo ao seu posto de traballo.

E non serei eu quen a desautorice, posto que, como escoitei e lin nalgúns foros, ela é moi libre de facer o que considere, sobre todo porque ten a sorte de poder facelo (non como moitas outras persoas que non temos esa posibilidade no noso lugar de emprego). Pero, do mesmo xeito que ela ten esa liberdade e exércea como lle place, eu utilizo a miña para opinar e facelo, como ela, publicamente.

Comezarei dicindo que, como norma xeral, non me gusta en absoluto a utilización da imaxe dos e das menores en actividades e espazos que creo que non lles corresponden. Unha cousa é que os nenos e nenas participen do activismo político dos seus pais ou nais ou que mesmo en ocasións as circunstancias obriguen a iso, e outra ben distinta que se instrumentalice a imaxe dun ou unha menor -neste caso un bebé- para ser o centro das miradas e focos. 

Tampouco considero acertado que sexa unha muller a que expoña ante as cámaras esa idea tan interiorizada, por desgraza, de muller-nai-coidadora. Porque creo que é contraproducente e contraria a esa loita de moitos anos pola conciliación e, sobre todo, pola corresponsabilidade. E porque, a maiores, o Congreso conta cunha gardería (por non falar da aia que, ao parecer, ten a propia Bescansa -non entrarei noutro tipo de crítica de conciencia de clase para non botar máis leña ao lume- e que agardaba fóra para levar ao bebé despois do espectáculo mediático).

Precisamente esta escola infantil foi tamén criticada por algúns sectores da poboación, cos que podería coincidir, a priori, nesa crítica tan manida nos últimos tempos sobre os privilexios da clase política. Pero, claro, digo eu: se a realidade segue estando lonxe da corresponsabilidade e se as mulleres temos un teito de cristal que nos oprime e impídenos, ou polo menos complica, chegar a alcanzar certos postos de responsabilidade, non é entón unha boa noticia que o Congreso ofreza un servizo de gardería para poder garantir en condicións de igualdade a presenza de mulleres no hemiciclo? Non beneficia fundamentalmente ás mulleres? Non debe servir de exemplo para outras administracións e empresas privadas? A gardería ou o voto telemático son, sen dúbida, dous logros importantes e, aínda que insuficientes e limitados polo seu propio ámbito de actuación, van polo bo camiño desa igualdade que non se pode quedar nunha bonita palabra, senón que ten que ser un obxectivo real.

Pertenzo a un partido que cre e traballa pola conciliación e a corresponsabilidade para todas as nais e pais. E, por iso, nos gobernos socialistas aprobamos o Plan Concilia na Administración, o Plan 0-3 ou a Lei de Dependencia. E, por iso, na pasada lexislatura presentamos unha proposición non de lei sobre a repartición dos coidados e de igualdade salarial entre homes e mulleres que garantan de forma real e efectiva a igualdade tanto na distribución social dos coidados e traballos domésticos como na retribución polo desempeño dun traballo de igual valor. E, por iso, levamos no noso programa electoral un anexo dedicado especificamente á repartición dos tempos e medidas de conciliación e corresponsabilidade.

Todo isto fíxose, e seguirase facendo e defendendo, sen necesidade de postas en escena que si, conseguiron o protagonismo mediático que buscaban, pero que non comparto como muller, como nai e como socialista nin nas formas nin no fondo.

http://praza.gal/opinion/3085/conciliacion-ou-espectaculo/

Mateina porque era miña

Resulta complicado tratar de escribir un artigo de balance sobre violencia machista mentres non cesan de chegar noticias de casos e máis casos de agresións contra mulleres. O machismo, por desgraza, non dá treguas nin entende de procesos electorais, vacacións de Nadal e festividades varias e, así, a poucos días de comezar un novo ano, a estatística do Ministerio de Igualdade correspondente a 2016 empeza a tinguirse de vermello ante varios brutais asasinatos.

En Galicia a realidade é dramática. Péchase un ano, 2015, terrible en canto a número de vítimas. Nove. Sete mulleres asasinadas a mans das súas parellas ou ex parellas e dúas nenas cuxo pai decidiu quitarlles brutalmente a vida co cruel obxectivo de vingarse da súa ex muller.

Máis aló do que os datos revelan, como que Galicia foi a terceira comunidade autónoma -unicamente por detrás de Andalucía e Comunidade Valenciana- en número de mulleres asasinadas por violencia machista ou que 2015 pechouse con máis vítimas que 2014 -unha muller máis que o ano anterior-, debemos afondar nas causas e a orixe deste repunte de violencia contra as mulleres.

Evidentemente, os recortes do PP, tanto por parte do Goberno de España como da Xunta de Galicia, teñen moito que ver neste incremento porque a ninguén se lle escapa que a maiores recursos, maiores ferramentas para combater o machismo desde todos os ámbitos. Pero estes recortes non podemos entendelos  como cifras sen máis, senón que as partidas deben ser a consecuencia dunhas políticas definidas, transversais e contundentes contra o machismo e a violencia que este xera.

E aí, na orixe, é onde, baixo o meu punto de vista, o Partido Popular ten cometido os maiores erros; uns erros que cualifico como tales porque entendo que ningún partido pode compartir, avalar ou mesmo entender as agresións contra as mulleres, pero que se sustentan nunha ideoloxía conservadora e en ocasións claramente machista. E esta ideoloxía é a que levou ao PP nestes anos para recortar en todo aquilo que soaba a igualdade, o elemento principal sobre o que hai que traballar se realmente queremos acabar con esta lacra.

Retirar do sistema educativo a materia de Educación para a Cidadanía e reducir competencias de forma drástica, a través da Lei de Bases de Réxime Local, aos Concellos, foron demoledores nesta tarefa integral de loita contra a violencia machista. Unha educación en igualdade en todos os niveis escolares e unha prevención, protección e asistencia próximas e personalizadas resultan fundamentais para afrontar o problema serio de machismo que padecemos.

Nos últimos anos, está a percibirse un incremento de condutas machistas na poboación adolescente e xuvenil. Eles, que controlan, someten e, en ocasións, agreden ás súas parellas física ou psicoloxicamente, e elas que, en niveis preocupantes, non só consenten estes comportamentos, senón que os entenden e mesmo consideran sinais de amor. Mateina porque era miña, esa frase levada ao cinema e ao mundo da música, convértese nunha realidade cada vez máis interiorizada e asumida.

Non será o momento de, unha vez por todas, afrontar de forma seria o problema? Non debemos apostar por unha educación afectivo-sexual e en igualdade? Non debemos devolver aos Concellos esas competencias que, en materia de atención ás mulleres, permitíalles ofrecer unha atención directa ás vítimas? Non debemos deixar de escatimar recursos e repoñer todo o que se reduciu en anos anteriores? Non debemos desenvolver na súa totalidade e revisar a Lei Integral de 2004, adaptándoa aos novos tempos e realidades, ampliando a súa cobertura a toda a violencia estrutural de xénero, con independencia do tipo de relación da vítima co agresor? A resposta a todas estas preguntas é obvia: debemos e temos que facelo de forma urxente se queremos empezar a poñer freo a esta terrible realidade. Por iso, resulta agora necesario máis que nunca impulsar un Pacto de Estado contra a violencia machista. Este era un dos compromisos de Pedro Sánchez e unha das principais tarefas que debe afrontar o próximo Goberno, agardemos que progresista. O Goberno de España e, sen dúbida, o da Xunta de Galicia.

http://praza.gal/opinion/3050/mateina-porque-era-mina/